ارزیابی سریع کیفیت کنجاله سویا با متدهای آزمایشگاهی

 مقدمه و هدف: بعد از استخراج روغن از دانه سویا، به منظور حذف باقیمانده حلال و غیر فعال کردن فاکتورهای ضد تغذیه ای مانند ممانعت کننده تریپسین و لکتین کنجاله حرارت داده می شود. حرارت ناکافی قادر به حذف کامل فاکتورهای ضد تغذیه ای نبوده و وجود آنها در جیره عملکرد دام را تحت تأثیر قرار خواهد داد. حرارت بیش از حد، باعث ایجاد واکنش میلارد و کاهش قابلیت دسترسی اسید آمینه ضروری لایزین برای دام خواهد شد. هدف از ارائه این مقاله، معرفی متدهای آزمایشگاهی جهت مشخص نمودن حرارت مطلوب کنجاله سویا در حین فرآوری بعد از استخراج روغن می باشد.  مواد و روش کار: در این مقاله نحوه انجام روش های اندازه گیری فعالیت اوره آز (Urease Activity)، حلالیت پروتئین (Protein Solubility) و شاخص تفرق پروتئین (Protein Dispersibility Index) توضیح داده شده و موارد استفاده آن مورد بحث قرار خواهد گرفت.  نتایج و بحث: فعالیت اوره آز: آنزیم اوره آز از نظر حساسیت به حرارت بسیار مشابه ممانعت کننده تریپسین و لکتین بوده و اندازه گیری مقدار آن آسان است. بنابراین مقدار اوره آز باقیمانده به عنوان استاندارد در کنترل کیفیت کنجاله می باشد. اوره آز به صورت تغییر در pH در طی سنجش آن سنجیده می شود که دامنه قابل قبول آن بین 05/0 و 2/0 می باشد. مقادیر بالاتر نشان می دهد که هنوز ممانعت کننده تریپسین وجود دارد. بنابراین این آزمایش جهت تشخیص کنجاله هایی که حرارت کافی ندیده اند مفید می باشد، اما شاخص سنجش حرارت دیدن زیاده از حد کنجاله نیست. حلالیت پروتئین: سنجش حلالیت پروتئین کنجاله سویا در هیدروکسید پتاسیم 2% انجام می گیرد. حرارت باعث کاهش حلالیت پروتئین می شود. بنابراین مقادیر بالا نشان دهنده حرارت ناکافی و مقادیر پایین نشان دهنده حرارت بیش از حد می باشد. حلالیت 85% و بالاتر نشان دهنده فرآوری ناکافی و حلالیت 70% و کمتر نشان دهنده فرآوری زیاده از حد کنجاله می باشد. شاخص تفرق پروتئین: در این روش مقداری از پروتئین کنجاله سویا که بعد از مخلوط شدن در آب در یک مخلوط کننده با سرعت بالا متفرق می شود اندازه گیری می گردد. اندازه گیری این شاخص قابل اعتمادتر و حساس تر نسبت به شاخص های اوره آز و حلالیت پروتئین می باشد. کنجاله سویا با شاخص 45% نشان دهنده فرآوری مناسب آن می باشد. کنجاله سویا با فعالیت اوره آز کم (زیر 2/0) و شاخص تفرق پروتئین بالا (45-40%) نشان دهنده نمونه ای خواهد بود که به مقدار مناسب و کافی حرارت دیده است.